فرآیندهای تولید لوله های فولاد ضد زنگ
چگونه لولههای بیجدا ایجاد میشوند (روش استخراج)
اکستروژن در هستهٔ تولید لولههای فولادی بیدرزی است که از کارخانههای ساختمانی گرفته تا کارخانههای صنعتی در همه جا دیده میشوند. روش اولیه با گرم کردن بیلتهای فولادی ریختهگری شده آغاز میشود تا دمایی حدود 2300 درجه فارنهایت (حدود 1260 درجه سانتیگراد) برسند و این امر آنها را به اندازه کافی انعطافپذیر کند. وقتی که به اندازه کافی داغ شدند، این بیلتها از طریق قالبهای طراحی شده خاص رانده میشوند که آنها را در حین خنک شدن به لولههای توخالی بلند شکل میدهند. دمای دقیق در اینجا بسیار مهم است، چرا که اگر فلز خیلی سفت شود دیگر به خوبی کشیده نمیشود، اما اگر خیلی داغ شود همه چیز به هم میریزد. بیشتر کارخانهها وقت زیادی را صرف تنظیم دمای مناسب میکنند تا محصول نهایی مورد نیاز را به دست آورند. پس از اکستروژن مرحله دیگری از تنظیمات انجام میشود که در آن اپراتورها ماده را بیشتر در محفظههای کنترل شده میغلطانند و میکشند تا به مشخصات دقیق قطر و ضخامت دیواره برسند که مطابق استانداردهای ASTM است.
نگه داشتن کیفیت در کنترل در حین اکستروژن واقعا مهم است اگر بخواهیم در پایان مطمئن باشیم محصولات در پایان. تمام فرآیند دارای سنسورها و اتوماسیون است که مراقب چیزهایی مانند ضخامت دیوارهها و این هستند که سطح به اندازه کافی صاف به نظر میرسد یا نه. وقتی کارگران بازرسیهای دقیق خود را انجام میدهند، به دنبال مشکلاتی هستند که ممکن است ظاهر شوند - شاید برخی از برجستگیها روی سطح بیرونی یا مناطقی که فلز به اندازه کافی ضخیم نیست. تمام این بازرسیهای سختگیرانه مطمئن میکنند که وقتی آن لولههای بدون درز وارد بهرهبرداری شوند، میتوانند کاربردهای مورد نیاز را تحمل کنند، به ویژه کاربردهایی که فشار زیادی درگیر است و ساختار باید در هر شرایطی کنار هم نگه داشته شود.
تکنیکهای ساخت لوله دارای جوش (ERW & جوش طولی)
لولههای فولادی ضدزنگ که جوش داده میشوند، با استفاده از روشی به نام جوشکاری مقاومتی الکتریکی یا به اختصار ERW و همچنین با استفاده از جوشکاری طولی ساخته میشوند. آنچه ERW را متمایز میکند، کارایی بالای آن است. در این روش، برق گرمایی تولید میکند که لبههای یک نوار فولادی را ذوب کرده و سپس آنها را به شکل لوله در میآورد. روشهای سنتی جوشکاری به مواد پرکنندهی متعددی نیاز دارند، اما ERW از این مرحله کاملاً صرفنظر میکند. این امر منجر به کاهش کلی هزینهها و همچنین کاهش احتمال بروز مشکلات در طول تولید میشود. بدون نیاز به آن مواد اضافی، سطح لولهی تولید شده بسیار صافتر و بدون ناهمواری خواهد بود. این صافی سطح اهمیت زیادی دارد، بهویژه زمانی که این لولهها در کارخانههای فرآوری مواد غذایی یا واحدهای شیمیایی به کار گرفته میشوند، جایی که حتی کوچکترین نقصی میتواند در آینده باعث مشکلاتی شود.
در جوشکاری طولی، تولیدکنندگان ابتدا یک ورق فولادی مسطح را به شکل استوانه میغلطانند و سپس جوش را در امتداد طول لوله انجام میدهند. این روش زمانی که لولههای با قطر بزرگتر مورد نیاز باشد، به خوبی عمل میکند، اما در مقایسه با گزینههای بدون درز، معایبی نیز دارد. از یک سو، هزینههای تولید به طور قابل توجهی کاهش مییابد و کارخانهها میتوانند محصولات را سریعتر تولید کنند. از سوی دیگر، خط جوش یک نقطه آسیبپذیر باقی میماند که ممکن است در طول زمان استحکام سازهای در آن ضعیف شود، به ویژه زمانی که در معرض محیطهای سختی قرار گیرد که باعث خوردگی و مشکلاتی در آینده میشوند.
لولههای جوشکاریشده در سناریوهای تولید انبوه معمولاً ارجحیت دارند، زیرا فرآیند تولید سادهتری نیاز دارند و در کل منابع کمتری مصرف میکنند. با این حال، زمانی که پروژهها به حداکثر استحکام و قابلیت اطمینان نیاز دارند، بسیاری از مهندسان همچنان از لولههای بدون درز استفاده میکنند، هرچند که قیمت آنها بالاتر است. تصمیمات واقعی معمولاً به این بستگی دارد که در هر کاربرد خاص، چه عاملی مهمتر باشد. برخی از سایتهای ساخت و ساز ممکن است بودجه را در اولویت قرار دهند، در حالی که برخی دیگر به موادی نیاز دارند که بتوانند در شرایط بسیار سخت بدون خرابی دوام بیاورند. سازش بین هزینههای اولیه و عملکرد بلندمدت، همچنان یک عامل کلیدی در فرآیند انتخاب باقی میماند.
مقایسه قدرت و سلامت ساختاری
توزیع فشار در طراحیهای بدون جوهر و سوخته
در ارزیابی نحوه عملکرد لولههای بدون درز در مقابل لولههای جوشخورده در شرایط تحت فشار، آگاهی از رفتار مکانیکی آنها اهمیت زیادی دارد. لولههای بدون درز بهطور کلی فشار را بهصورت یکنواختتری در سراسر ساختار خود توزیع میکنند، چون هیچ درز جوشی در آنها وجود ندارد. ماده در تمام اطراف یکنواخت است و این به آنها این امکان را میدهد که قبل از اینکه دچار شکست شوند، تنش بیشتری را تحمل کنند. به همین دلیل مهندسان اغلب لولههای بدون درز را برای کارهای بسیار مهم مانند انتقال نفت خام از طریق خطوط لوله یا نصب تجهیزاتی که ممکن است نوسانات فشاری در آنها رخ دهد، مشخص میکنند. لولههای جوشخورده بهصورت متفاوتی کار میکنند، چون از اتصال قطعات جداگانه فولادی به یکدیگر ساخته میشوند. این اتصالات مناطقی را ایجاد میکنند که گاهی اوقات در برابر افزایش فشار اولین نقاط شکست هستند، هرچند که روشهای جوشکاری مدرن قطعاً این اتصالات را در مقایسه با گذشته بسیار محکمتر کردهاند.
لولههای بدون درز عمدتاً در شرایطی کاربرد دارند که باید فشار بسیار زیادی را تحمل کنند و احتمال خرابی بسیار کم باشد، مانند نیروگاهها یا کارخانههای شیمیایی که شرایط بسیار سختی وجود دارد. از سوی دیگر، لولههای جوشدار زمانی کاربرد بیشتری دارند که هزینه اهمیت بیشتری داشته باشد و سرعت ساخت مهمتر از تحمل فشار بسیار زیاد باشد. بسیاری از لولهکشها در واقع این نوع جوشدار را برای نصبهای معمولی خانگی ترجیح میدهند، چون برای فشار آب روزمره به خوبی کار میکنند و هزینهبر نیستند. صنعت ساختمان سالهاست که به این گزینه مقرونبهصرفه برای سیستمهای غیربحرانی در ساختمانهای مسکونی متکی است.
نقاط ضعف در جوینتهای سوزنی (منطقه تحت تأثیر گرما)
مناطق تحت تأثیر حرارت (HAZ) در حین جوشکاری تشکیل میشوند و یکی از آن نقاط کلیدی هستند که مهندسان باید بررسی کنند تا درک کنند چقدر یک اتصال جوشکاری شده واقعاً قوی است. این مناطق به دلیل اینکه جوشکاری حرارت شدیدی تولید میکند که ساختار فلز اطراف ناحیه جوش را تغییر میدهد، ایجاد میشوند. بعد از آن چه اتفاقی میافتد؟ این تغییر اغلب به معنی ایجاد نقاط ضعیفتر است که تحت تنش به راحتی میشکنند. مطالعات نشان میدهند که اتصالات جوشکاری شده در واقع بیشتر از اتصالات بدون درز دچار شکست میشوند، به ویژه زمانی که تغییرات دمایی شدید یا تغییرات فشار در خطوط لوله رخ میدهد. مجله Journal of Welding Research این موضوع را تأیید میکند، بنابراین این یک چیزی است که تولیدکنندگان قطعاً باید در فرآیندهای کنترل کیفی خود به آن توجه نزدیک داشته باشند.
اگرچه راههایی برای مقابله با این مشکلات وجود دارد. عملیات حرارتی پس از جوشکاری به خوبی عمل میکند، همراه با روشهای جدیدتر مانند جوشکاری لیزری یا جوشکاری اصطکاکی همگونساز (friction stir welding) که در واقع میزان ماده تحت تأثیر قرار گرفته از حرارت در طول فرآیند را کاهش میدهند. این امر به ایجاد اتصالات قویتر کمک میکند. انتخاب ماده پرکننده (filler material) مناسب نیز اهمیت دارد، و اطمینان از بازرسی دقیق پس از جوشکاری بسیار مهم است تا سازههای لولهای در طول زمان استحکام خود را حفظ کنند. حتی در شرایطی که با مناطق تحت تأثیر حرارت مشکلدار مواجه هستیم، لولههای جوشکاری شده با تیمار مناسب همچنان در بسیاری از صنایع مختلف، از خطوط لوله نفت تا سایتهای ساختمانی که استحکام سازهای اهمیت دارد، بهخوبی عمل میکنند.
مقاومت در برابر فرسودگی و عوامل طول عمر
چالشهای گالوانیزه کردن در لولههای لاستیک شده
روکشزنی لولههای جوشکاریشده با روی میتواند مقاومت آنها در برابر خوردگی را افزایش دهد، اما این روش هم محدودیتهایی دارد. در حالی که پوشش روی به عنوان حفاظی در برابر عوامل خارجی عمل میکند، این لولهها هنوز در مکانهای سخت، مانند مناطق ساحلی یا کارخانههای شیمیایی، دچار خوردگی بسیار سریعتری میشوند. مواردی دیده شده است که حتی با انجام صحیح روکشزنی، نقاط جوش پس از نصب به سرعت شروع به تخریب میکنند. انتخاب مواد هم در اینجا نقش بسزایی دارد. استفاده از فلزات پایه با کیفیت بالاتر و انجام دقیقتر آمادهسازی سطح قبل از روکشزنی تفاوت بسیاری ایجاد میکند. برخی شرکتها نتایج خوبی از ترکیب خاصی از آلیاژها و همچنین مراحل اضافی تمیزکاری که سطح فلز را به خوبی برای چسبیدن بهتر پوشش روی آماده میکنند، گزارش کردهاند.
عملکرد لوله بدون شovsky در محیطهای سخت
در محیطهای صنعتی سخت، لولههای بیدرز معمولاً بسیار طولتر از لولههای جوشخورده دوام میآورند. بدون آن درزهای آزاردهنده که ممکن است آغازگر مشکلات باشند، این لولهها فاقد نقاط ضعیفی هستند که توسط مواد خورنده از بین بروند. به عنوان مثال، محققان در پالایشگاههای نفت میگویند که هنگام قرار گرفتن در معرض اسید، لولههای بیدرز در طول زمان عملکرد بهتری نسبت به نمونههای جوشخورده خود داشتند. متخصصان صنعتی که در تعمیر و نگهداری خطوط لوله کار کردهاند این موضوع را به طور مداوم تأیید میکنند. آنها به اهمیت ساختار یکپارچه این لولهها در محیطهایی که مواد شیمیایی به طور مداوم سطوح فلزی را مورد حمله قرار میدهند، اشاره میکنند. افزودن آلیاژهایی مانند کروم و مولیبدن به آنها حفاظت اضافی در برابر زنگ زدگی و تخریب میدهد، بنابراین شرکتها به طور مداوم شاهد کارکرد قابل اطمینان این لولهها حتی پس از سالها قرار گرفتن در شرایط سخت هستند.
تحلیل هزینه و در نظر گرفتن بودجه
تفاوتهای هزینه تولید (پیچیدگی نسبت به کارایی)
در بررسی هزینه تولید لولههای بدون درز در مقایسه با لولههای جوشدادهشده، چندین عامل باید در نظر گرفته شود. قیمت مواد، دستمزد کارگران و هزینههای کارکرد ماشینآلات همگی در این مسئله نقش دارند. لولههای بدون درز معمولاً در ابتدا هزینه بیشتری دارند، زیرا تولید آنها فرآیند پیچیدهای مانند اکستروژن و کشیدن را میطلبد که به ماشینآلات خاصی نیاز دارد که فقط یک شرکت خاص از آن برخوردار است. از سوی دیگر، لولههای جوشدادهشده اغلب در هنگام تولید ارزانتر هستند، چون تولیدکنندگان از ورقهای فولادی یا صفحات مخصوص استفاده کرده و آنها را با استفاده از تکنیکهای جوشکاری به هم متصل میکنند. اما یادتان نرود که به آینده هم فکر کنید! هرچند لولههای بدون درز در ابتدا گرانتر هستند، اما اغلب نیاز به تعمیرات کمتری دارند و عمر بیشتری نسبت به لولههای جوشدادهشده دارند. بنابراین مدیران کارخانه باید قبل از انتخاب یک گزینه به جای دیگری فکر عمیقی کنند. سؤال اصلی این است که آیا هزینه بیشتر در حال حاضر در نهایت باعث صرفهجویی در هزینهها خواهد شد یا خیر، بسته به اینکه این لولهها در چه بخشی از عملیات تولیدی به کار گرفته میشوند.
هزینههای نگهداری در بلندمدت
با توجه به هزینههای نگهداری در طول زمان، لولههای بدون درز تمایل دارند به دلیل استحکام بیشتر در ابتدا کمتر هزینه کنند. این لولهها به راحتی نشت نمیکنند و نقاط ضعیف کمتری ایجاد میکنند و همین امر باعث میشود بسیاری از واحدها آنها را برای مکانهایی که تحت فشار و دمای بالایی قرار دارند انتخاب کنند. لولههای جوشدار داستانی متفاوت را روایت میکنند. آنها اغلب نیازمند بازرسی و تعمیرات منظمتری هستند چرا که مشکلات میتوانند در درزهای جوش ایجاد شوند. اعداد واقعی دنیای عمل نیز این موضوع را تأیید میکنند - بیشتر کارخانهها در طول عمر مفید خود متوجه میشوند که هزینههای تعمیر لولههای جوشدار بیشتر از لولههای بدون درز است. بهرهبرداران خردمند از روز نصب برنامههای بازرسی و نگهداری منظم را راهاندازی میکنند. به طور خاص برای فولاد ضدزنگ، توجه به تیمار سطحی صحیح بسیار مهم است. نصابانی که به جای کارهای اضافی و بیمورد، به شیوههای مناسب عمل میکنند متوجه میشوند که این لولهها بسیار طولانیتر دوام میآورند و در طول سالها پول به جیب میریزند.
کاربردها و پیشنهادهای ویژه به صنایع
نفت/گاز و سناریوهای فشار بالا (مزیت لوله بدون جوهر)
در بخش نفت و گاز، لولههای بدون درز نقش بحرانی ایفا میکنند، بهویژه در شرایط فشار بالا که ساختار محکمی مورد نیاز است. در مقایسه با گزینههای جوشخورده، این لولههای بدون درز در برابر نوسانات فشار مقاومتر بوده و معمولاً دوام بیشتری دارند. آنها برای انتقال نفت خام، پشتیبانی از تجهیزات حفاری و نگهداری مواد در فشارهای بسیار بالا به خوبی کار میکنند. گزارشهای میدانی نشان میدهند که لولههای جوشخورده زمانی که به حداقل خود فشاری را تحمل میکنند، اغلب دچار خرابی میشوند، چیزی که ترجیح بیشتر مهندسان با تجربه نسبت به گزینههای بدون درز را توجیه میکند، هر زمان که قابلیت اطمینان اهمیت بیشتری داشته باشد. انتخاب لولههای بدون درز تنها به منظور جلوگیری از مشکلات نیست، بلکه این لولهها به استانداردهای ایمنی سفتتری نیز پایبند هستند، چیزی که نظارتکنندگان در پروژههای لولهکشی به دقت به آن توجه میکنند. هر کسی که در برنامهریزی زیرساختها مشارکت دارد، بهتر است لولههای بدون درز را برای هر کاربردی که عملکرد بلندمدت تحت فشار ضروری است، مشخص کند.
کاربردهای ساختمانی و آبرسانی (مناسب بودن لولههای جوشدار)
صنایع ساختمانی و لولهکشی معمولاً به لولههای جوشکاری شده ارجحیت میدهند، چرا که هزینه کمتری دارند و سریعتر تولید میشوند. این لولهها زمانی که در کارگاهها زمان کم باشد و نیاز به تغییرات یا تنظیمات مکرر باشد، بسیار خوب عمل میکنند، چون کارگران میتوانند آنها را دور سدهای موجود خم کنند و اتصالات را بدون دردسر زیادی تغییر دهند. انعطافپذیری در کارگاههای ساختمانی اهمیت زیادی دارد که در آنها سررسیدها نزدیک هستند و چالشهای غیرمنتظره هر روزه پیش میآیند. بیشتر پیمانکاران مییابند که لولههای جوشکاری شده همچنان تمام استانداردهای لازم را برآورده میکنند، هرچند که قیمت پایینتری نسبت به سایر گزینهها دارند. با گسترش شهرها در سراسر جهان، شاهد این هستیم که سازندگان بیشتری به سادگی به لولههای جوشکاری شده روی میآورند، چرا که کار را سریعتر و بدون هزینههای گزاف انجام میدهند و در عین حال مقررات مهم ایمنی که امروزه همه به آن اهمیت میدهند را رعایت میکنند.
سوالات متداول
چه مزیتی اصلی لولههای غیردرآمده نسبت به لولههای درآمده دارد؟
لولههای بدون جوهر دارای شکاف گرما نیستند، که باعث میشود قدرت یکنواخت و توانایی تحمل سطح فشار بالاتر را داشته باشند و آنها را برای کاربردهای حساس مناسب میسازد.
آیا لولههای گالوانی همیشه ارزانتر از لولههای بدون جوهر هستند؟
لولههای گالوانی معمولاً هزینههای تولید اولیه کمتری دارند به دلیل فرآیندهای تولید سادهتر. اما هزینههای نگهداری در بلندمدت ممکن است بالاتر از لولههای بدون جوهر باشد.
چرا لولههای بدون جوهر در صنعت نفت و گاز ترجیح داده میشوند؟
لولههای بدون جوهر به دلیل ظرفیت بیشتر در مدیریت فشار، که برای کاربردهای نفت و گاز تحت فشار بالا ضروری است، ترجیح داده میشوند.
چگونه میتوان خوردگی در لولههای گالوانی را کاهش داد؟
استفاده از آلیاژهای مقاوم به خوردگی، گالوانیزاسیون و درمانهای پیشرفته سطحی میتواند به کاهش خوردگی در لولههای گالوانی کمک کند.
آیا گالوانیزاسیون به طور مساوی برای لولههای گالوانی و بدون جوهر موثر است؟
گالوانیزاسیون روی لولههای بدون جوهر موثرتر است زیرا جوهرههای گالوانی ممکن است حتی با وجود لایه محافظ، در محیطهای عدوانی سریعتر تخریب شوند.
فهرست مطالب
- فرآیندهای تولید لوله های فولاد ضد زنگ
- مقایسه قدرت و سلامت ساختاری
- مقاومت در برابر فرسودگی و عوامل طول عمر
- تحلیل هزینه و در نظر گرفتن بودجه
- کاربردها و پیشنهادهای ویژه به صنایع
-
سوالات متداول
- چه مزیتی اصلی لولههای غیردرآمده نسبت به لولههای درآمده دارد؟
- آیا لولههای گالوانی همیشه ارزانتر از لولههای بدون جوهر هستند؟
- چرا لولههای بدون جوهر در صنعت نفت و گاز ترجیح داده میشوند؟
- چگونه میتوان خوردگی در لولههای گالوانی را کاهش داد؟
- آیا گالوانیزاسیون به طور مساوی برای لولههای گالوانی و بدون جوهر موثر است؟